Luật Đất đai: Cần một sự thay đổi cơ bản

Sáng nay thông qua Luật Đất đai sửa đổi

I. Dự thảo Luật Đất đai: Giao đất nông nghiệp 50 năm

Trước những ý kiến cho rằng mấu chốt của những phức tạp nảy sinh hiện nay là vấn đề sở hữu và bởi vậy, nhiều chuyên gia đề nghị nên công nhận quyền sở hữu tư nhân về đất đai, thay cho sở hữu toàn dân như hiện nay, quan điểm của ông thế nào? Tôi lại không nghĩ thế. Thời gian gần đây Bộ Tài nguyên và Môi trường thành lập nhiều đoàn kiểm tra tình hình thực hiện nhiệm vụ quản lý Nhà nước về đất đai, tuy nhiên việc kiểm tra và đề ra các biện pháp xử lý tình trạng vi phạm về đất đai chưa thật sự thiết thực, có hiệu quả nếu không nói là việc kiểm tra, thanh tra về đất đai chỉ như cưỡi ngựa, xem hoa. Điều mà GS Nguyễn Lang quan tâm chính là làm thế nào để lập lại dân chủ kỷ cương trong lĩnh vực nhạy cảm như đất đai mà vẫn đảm bảo quyền lợi của Nhà nước và không gây thiệt hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của người dân. Đà Nẵng trong thời gian vừa qua”.

Vì vậy, việc sửa đổi, bổ sung Hiến pháp năm 1992 là yêu cầu khách quan, cần thiết. Theo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế sau khi tham khảo ý kiến của các Ủy ban của Quốc hội thì các ý kiến vẫn chưa nghiêng hẳn về phương án nào. Người đầu tư đất đề nghị cơ quan có thẩm quyền cho thuê đất có mặt nước do chính họ cải tạo thành đất sinh lợi nhưng không được thuê, với lý do đơn giản là đã có quyết định của cơ quan có thẩm quyền cho một doanh nghiệp khác thuê. Và nó được kỳ vọng chấm dứt tình trạng tranh giành giữa các chủ đầu tư, doanh nghiệp, triệt tiêu sự chênh lệch về lợi ích để từ đó người dân không so bì hơn thiệt và không khiếu kiện. Cũng cần phải nhớ rằng, chính việc thu hồi đất đã gây ra gần 1 triệu vụ khiếu kiện trong 10 năm qua. Phát biểu tại hội thảo, ông Nguyễn Đức Kiên – nguyên Phó Chủ tịch Quốc hội nói, Hiến pháp của Việt Nam từ khi ra đời đến nay đã cụ thể hóa các đạo luật, trong đó có lĩnh vực đất đai.

II. Thủ tướng đồng ý kết luận sai phạm đất đai ở Đà Nẵng

Trong quá trình lấy ý kiến có thể có những tranh luận, thảo luận nhưng tuyệt đối không áp đặt, vấn đề nào chưa rõ, người dân hỏi thì báo cáo viên phải hướng dẫn, giải thích rõ ràng và tổng hợp đầy đủ ý kiến của nhân dân. Sự chênh lệch ấy cho thấy ngân sách nhà nước đã thất thu và tạo ra cảm nhận cho người bị thu hồi đất là một sự thiệt thòi quá mức. Ở cấp vi mô, sự bóp méo thể hiện ở cơ cấu nguồn thu. Cho nên phải xem người có đất bị thu hồi là người đóng góp vào sự phát triển và phải được hưởng lợi từ sự phát triển đó. Cơ chế chuyển dịch đất đai phục vụ các dự án đầu tư phát triển chưa tạo được hiệu quả cần thiết, cả ba cơ chế chuyển dịch – gồm cơ chế tự thỏa thuận giữa nhà đầu tư và những người đang sử dụng đất, cơ chế nhà nước thu hồi đất theo quy hoạch, cơ chế nhà nước thu hồi đất theo dự án đầu tư – đều chứa đựng nhiều yếu tố tiêu cực và kém hiệu quả. Điều này cũng tạo ra một thị trường BĐS nghịch lý hiện nay.

Do đó, việc tham vấn ý kiến của nhân dân đối với Luật Đất đai rất quan trọng, Chính phủ đã có quy chế về vấn đề này. Luật Đất đai (sửa đổi) đã hình thành khung pháp lý để xây dựng hệ thống thông tin đất đai, cơ sở dữ liệu đất đai; quyền tiếp cận thông tin đất đai nhằm hướng tới xây dựng hệ thống thông tin đất đai thống nhất từ Trung ương tới địa phương phục vụ đa mục tiêu. Trong công tác quy hoạch sử dụng đất, đối tượng dễ bị tổn thương nhất là người nghèo, kể cả nông thôn và thành thị, mong các nhà làm quy hoạch, các tổ chức, cộng đồng cũng như chính quyền cảm thông được những khó khăn mà người nghèo sẽ gánh chịu,để có những chính sách hợp lý thông qua quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất”. Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cũng phải tính đến phát triển các ngành trong vùng, nếu không tính đến phát triển các ngành trong cả vùng, mà chỉ chú ý đến kinh tế - xã hội của tỉnh thì không huy động được các nguồn lực và lợi thế so sánh của các vùng.Giao Sở Thông tin - Truyền thông phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường và UBND các quận, huyện triển khai ứng dụng phần mềm Vilis để xây dựng hệ thống hồ sơ địa chính thống nhất, đồng bộ ở ba cấp thành phố, quận, huyện và phường, xã; hoàn thành việc triển khai phần mềm Vilis cho tất cả các quận, huyện trong năm 2010, phấn đấu đến năm 2015 sẽ cơ bản hoàn thành việc xây dựng cơ sở dữ liệu địa chính cho các phường, xã, thị trấn. Vậy, đề nghị Ban soạn thảo làm rõ cơ sở pháp lý nào để chúng ta thu hồi cả tài sản gắn liền với đất thuộc sở hữu của người dân.

III. Góp ý trực tuyến Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi)

Đối với các thành phố trực thuộc Trung ương thì nên tính đến một cấp quản lý đất đai tập trung ở thành phố, phù hợp với cách tổ chức chính quyền đô thị mà không gây khó khăn về đi lại cho dân. Ngoài ra, Bộ Tài nguyên và Môi trường cần xây dựng hệ thống thông tin báo cáo về tình hình sử dụng đất đai điện tử trên mạng Internet cho tất cả các cấp để hoàn chỉnh trong năm 2013… H. NDĐT – Trong thời gian qua, tình trạng khiếu nại, khởi kiện và giải quyết khiếu nại, khiếu kiện về đất đai của cơ quan, tổ chức, cá nhân tại nhiều địa phương còn nhiều bất cập, tồn đọng gây bức xúc trong dư luận xã hội. Sau năm 2020, lao động nông nghiệp chỉ còn chiếm khoảng 30-35%, nên lúc đó vấn đề giao đất nông nghiệp không phải là vấn đề quá nóng nữa. Đừng chủ trương “quốc hữu hóa” đất của dân GS Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ TN&MT, cho rằng, vấn đề nóng nhất hiện nay là cơ chế thu hồi, chuyển dịch cơ cấu đất đai, từ nông nghiệp sang công nghiệp, phát triển giao thông, hạ tầng. TT (HÀ NỘI) - Ngày 9-3, TAND TP Hà Nội tuyên án tám bị cáo trong vụ tham nhũng đất đai tại xã Minh Phú (huyện Sóc Sơn, TP Hà Nội) về tội “vi phạm các quy định về sử dụng đất đai” theo điều 173 Bộ luật hình sự.

Số liệu cụ thể là: 233 dự án, công trình với tổng diện tích 15. Vụ việc xảy ra ở xã Song Phương (Hoài Đức, Hà Nội). Từ cuối thế kỷ 15, Bộ luật Hồng Đức đã công nhận ba loại chủ sở hữu đất đai, đó là chính nhà vua, quan chức cai quản làng xã, và người tư nhân cá thể, hoàn toàn không có khái niệm “sở hữu toàn dân”. Trên thực tế, Luật Đất đai năm 2003 và Nghị định 181 đã quy định rất rõ về cơ chế đấu giá quyền sử dụng đất, khuyến khích cơ chế thu hồi đất theo quy hoạch, do Tổ chức phát triển quỹ đất thực hiện, quản lý đất sạch và đưa vào đấu giá. Trụ sở là nơi cán bộ chiến sĩ thường trực giải quyết vụ việc liên quan đến an ninh trật tự, thao trường luyện tập, cất giữ phương tiện… Nó không giống với doanh nghiệp. Việc chuyển nhượng chỉ được thực hiện khi đáp ứng một số điều kiện nhất định (về đối tượng, thời gian sử dụng đất)… nhằm hạn chế việc mua đi bán lại trong thời gian ngắn, gây lộn xộn cho thị trường bất động sản.