Luật đầy đủ về đất đai: Chờ tới 2011

Liên hợp quốc đề cao vai trò của quản lý đất đai

I. Thiếu minh bạch cơ chế quản lý đất đai

Bên cạnh đó cũng có ý kiến đề nghị không cho phép thế chấp quyền sử dụng đất cùng tài sản trên đất tại các ngân hàng nước ngoài vì đất đai là chủ quyền lãnh thổ quốc gia. Đặc biệt, có tới 20% tổ chức được Nhà nước giao đất không thu tiền trước Luật Đất đai năm 1993 nhưng chưa chuyển sang hình thức thuê đất theo quy định. Bởi vậy, Chính phủ cần làm rõ, minh bạch hơn quyền của Nhà nước và quyền của người sử dụng gắn với đất đai, tài chính như thế nào. Đặc biệt từ sau khi có sự phân cấp của Luật Đất đai năm 2003, quy mô thu hồi và chuyển đổi mục đích sử dụng đất tăng lên đột biến.

Diện tích đất chưa sử dụng cơ bản đã được đưa vào sử dụng. Thế nào là sát giá thị trường? Thị trường nào? Thị trường tự do hay thị trường nhà nước quản lý? Thị trường lúc Nhà nước chưa đầu tư cơ sở hạ tầng hay sau khi đã đầu tư? Thế nào là sát giá thị trường? Thế nào là thị trường trong điều kiện bình thường? Những câu hỏi như vậy tôi đã đặt ra cho Bộ Tài nguyên và môi trường khi góp ý Luật đất đai 2003 nhưng không nhận được câu trả lời. Thậm chí có những vấn đề sau khi tổ chức hội thảo vẫn phải tiếp tục bàn và xin ý kiến ban chỉ đạo, Chính phủ để đảm bảo luật mới tháo gỡ được vướng mắc thực tế và có sức sống lâu hơn” - ông Hiển nói. Thông tin này có thể thu nhận từ quá trình triển khai công việc của địa phương, từ quá trình kiểm tra của cơ quan hành chính cấp trên đối với cấp dưới, từ quá trình giám sát của các tổ chức ngoài bộ máy hành chính, từ cộng đồng dân cư, từ người dân và có thể từ các phương tiện công nghệ cao. Cái “ý kiến chỉ đạo” sáng suốt đó đã không được huyện “xin”. Nhiều khu đất bị sử dụng không đúng mục đích giao khoán hoặc để hoang hóa.

II. Chính sách pháp luật về đất đai phải đạt được sự công bằng, ưu việt

Luật sư Lập cũng nhấn mạnh những bất cập còn tồn tại khi thực hiện Luật Đất đai, trong đó nổi cộm lên là tình trạng giá cả đất đai tăng chóng mặt và không bình thường. HCM, Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) đã tổ chức Hội thảo: “Chính sách đất đai với thị trường bất động sản” (BĐS). Điều được dư luận quan tâm nhất hiện nay là, người dân, doanh nghiệp sẽ được lợi gì sau đợt sửa đổi, bổ sung này. Loại cấp cho các công thần hay quan lại. Chính sách giao đất nông nghiệp, thời hạn sử dụng đất nông nghiệp trồng cây hằng năm, chính sách điều tiết lợi ích từ đất đai giữa Nhà nước, nhà đầu tư và người dân; cơ chế chính sách tạo quỹ đất của Nhà nước phục vụ các mục tiêu công ích, chính sách xã hội, điều tiết thị trường đất đai và hỗ trợ, tái định cư; việc thu hồi đất, bồi thường giải phóng mặt bằng để thực hiện các dự án đầu tư của Nhà nước, của các doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế. Các thành viên Ban chỉ đạo làm việc theo chế độ kiêm nhiệm.

Ngày 13-12, tại Hà Nội, Tổng cục Quản lý đất đai, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã tổ chức Hội thảo "Kinh nghiệm quốc tế về một số nội dung sửa đổi Luật Đất đai năm 2003". Liên quan đến giá đất, bà Nguyễn Thị Cam, Công ty tư vấn DLF nói theo luật Đất đai 2003, giá đất do Nhà nước quy định sát giá với thị trường. Ông có đồng tình với quan điểm này? Ông Đào Trung Chính: Việc xác định giá đất có nhiều cơ chế, trong đó có đấu giá quyền sử dụng đất. Mục đích của việc sửa đổi Luật Đất đai nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế-xã hội trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa-hiện đại hóa đất nước, phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế; khai thác, sử dụng tiết kiệm và có hiệu quả, phát huy tối đa tiềm năng, nguồn lực đất đai và phát triển kinh tế-xã hội; nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về đất đai….Trước hết, phải khẳng định rằng, Hiến pháp năm 1992 đã đi qua chặng đường 20 năm. Mặt khác, luật cũng chưa xác định giá trị pháp lý của việc đóng góp ý kiến, nghĩa là nếu ý kiến đó hợp lý mà không được cơ quan lập quy hoạch tiếp thu thì.

III. Tiếp thu góp ý kiến vào dự Luật Đất đai

NDĐT - UBND TP Hồ Chí Minh vừa chỉ đạo đến năm 2010 phải hoàn thành cơ bản công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trên địa bàn thành phố; thực hiện dự án xây dựng hệ thống hồ sơ địa chính và cơ sở dữ liệu quản lý đất đai làm nền tảng quản lý đất đai thống nhất, toàn diện và thông suốt giữa cơ quan quản lý các cấp; tạo điều kiện thuận lợi cho người sử dụng đất được đăng ký, cấp giấy chứng nhận và thực hiện các quyền của người sử dụng đất. Cần thành tâm lắng nghe các kết quả nghiên cứu đã có, cần rút ra bài học kinh nghiệm từ thực tế trong nhiều năm qua để tạo ra khung pháp luật đúng đắn đối với mọi vấn đề có liên quan tới chuyển dịch đất đai. Khi người dân khiếu nại quyết định thu hồi đất thì Nhà nước lại dùng quyền lực của mình để xử lý, làm sao có thể công tâm? Rối rắm giá đất TS Trần Du Lịch - Phó trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội TPHCM - cho rằng, nền tảng của Luật Đất đai là quy định đất đai thuộc sở hữu toàn dân nhưng bây giờ đất đai khác 10 năm trước, Nhà nước không còn đất để giao. Từ cái sai gốc này, dẫn đến thu hồi đất sai, cưỡng chế thu hồi đất sai, dẫn đến chuyện rất phức tạp ngày hôm nay. Nguyên tắc nhà nước quy định, quyết định giá đất phù hợp thị trường không được áp dụng trên thực tế. Theo Tuổi Trẻ Ông Nguyễn Minh Quang - Ảnh: Việt Dũng Ông Quang nói:- Hiện có những vấn đề rất được người dân quan tâm khi sửa Luật đất đai, đặc biệt là nội dung về thời hạn giao đất nông nghiệp.

Các chuyên gia cho rằng, về phát triển đô thị, thời gian qua vẫn còn tình trạng chưa kiểm soát chặt chẽ trong việc sử dụng đất. Đồng tình vấn đề này, Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu đặt vấn đề, quy hoạch đất cần có chế tài làm sao để giữ được 3,8 triệu ha đất trồng lúa, đảm bảo an ninh lương thực quốc gia. Khẳng định sở hữu toàn dânĐất đai là vấn đề cực kỳ hệ trọng, phức tạp và nhạy cảm, tác động trực tiếp đến chính trị, kinh tế, xã hội, sự ổn định và phát triển của đất nước. Đề án cũng đặt ra nhiệm vụ kiện toàn hệ thống tổ chức ngành quản lý đất đai theo hướng quản lý thống nhất, đủ năng lực thực hiện các hoạt động quản lý nhà nước và các dịch vụ công về đất đai…. Báo cáo tiếp thu, giải trình của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về Dự án Luật Đất đai (sửa đổi) thể hiện sự tiếp thu nhiều ý kiến của đại biểu Quốc hội về các vấn đề quy định trong luật như: Kỳ quy hoạch sử dụng đất là 10 năm; Khung giá đất, việc bồi thường thiệt hại khi thu hồi đất, giá đất…. Cơ quan nhà nước có trách nhiệm cung cấp đầy đủ, kịp thời và chính xác các thông tin về giá đất.